Το τηλέφωνο χτυπά και σας ανακοινώνουν ότι έχετε ραντεβού με τον/την υπεύθυνο/η προσωπικού από την εταιρεία που στείλατε το βιογραφικό σας πριν κάποιες ημέρες. Τα συναισθήματα σας είναι πολύ ενθουσιώδη τα πρώτα δευτερόλεπτα. Ωστόσο, μετά από λίγο, ενδεχομένως νιώθετε ένα μικρό σφίξιμο στο στομάχι που προκαλούν οι σκέψεις για τη διαδικασία της συνέντευξης. Υπάρχουν βέβαια κάποια βήματα που αν τα ακολουθήσετε θα σας φέρουν πιο κοντά στη θέση που διεκδικείτε.
1. Από έξω προς τα μέσα
Η ζωή μας κυλά κανονικά. Δεν αλλάζουμε τις συνήθειες μας 2 ή 3 μέρες πριν τη συνέντευξη. Και αυτό γιατί αν το μυαλό μας «κολλήσει» στη συνάντηση, αναπόφευκτα θα μας αγχώσει περισσότερο. Το βράδι της παραμονής πίνουμε ένα ποτάκι με φιλαράκια και χαλαρή συζήτηση επί του θέματος με πιθανές ερωτήσεις και απαντήσεις. Εάν η συνάντηση είναι μεσημέρι, ελαφρύ φαγητό. Εάν είναι πρωί, καλό πρωινό. Οι άντρες πρέπει να έχουν σε καλή κατάσταση τα νύχια τους και τα παπούτσια τους. Οι γυναίκες ελαφρύ μακιγιάζ χωρίς έντονα χρώματα. Σε κάθε περίπτωση, όλοι πρέπει να είναι καθαροί, αρωματισμένοι και με άνετα ρούχα. Ρούχα που να μη μας δυσκολεύουν στις κινήσεις και ρούχα που να μας αρέσουν. Να νιώθουμε όμορφα «μέσα σε αυτά».
2. Μελέτη της εταιρείας και της εν λόγω θέσης
Το οφείλετε στον εαυτό σας να γνωρίζετε πολύ καλά ποιο είναι το αντικείμενο της εταιρείας που πάτε, ποιες σοβαρές αλλαγές έχουν υπάρξει τα τελευταία 2-3 χρόνια και ποιο είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Πρέπει επίσης να γνωρίζετε τους ανταγωνιστές της εταιρίας, αλλά και δύο – τρία ονόματα της «πιάτσας». Συνήθως αυτά τα στοιχεία είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο. Πέρα από τις πληροφορίες αυτές, πρέπει να γνωρίζετε τη θέση που έχετε αιτηθεί να καλύψετε. Όσο πιο καλά πληροφορημένοι είστε, τόσο πιο πολύ θα προσαρμόσετε τα στοιχεία του χαρακτήρα σας στη θέση αυτή.
3. Στην ώρα σας
Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ατόπημα από το να καθυστερήσετε στο ραντεβού σας. Εάν δεν ξέρετε τη διαδρομή, ξεκινήστε νωρίτερα και χαλαρά. Χωρίς πίεση. Ιδανική ώρα άφιξης δέκα λεπτά πριν τη συνάντηση.
4. Καλωσόρισμα
Θα σας προσφέρουν κάτι να πιείτε. Μην αρνηθείτε. Ναι, να πάρετε έναν καφέ και ένα ποτήρι νερό. Απλά πράγματα. Δεν θα ζητήσετε «φρέντο καπουτσίνο με λίγη μαύρη ζάχαρη και κανέλα». Θα χαρακτηριστείτε «κάπως αρνητικά» από τον υπάλληλο που σας σερβίρει. Δεν χρειάζεται. Ζητήστε έναν καφέ φίλτρου ή έναν εσπρέσο, με ένα ποτήρι νερό.
5. Τι να έχετε μαζί σας
Έναν απλό χαρτοφύλακα σε καλή κατάσταση με 2 αντίγραφα του βιογραφικού σας, ένα στυλό και ένα πακέτο χαρτομάντιλα. Θα προσφέρετε το βιογραφικό σας, εάν κάποιος από τη συζήτηση στο τραπέζι δεν το έχει εκείνη τη στιγμή στα χέρια του. Εάν έχετε ιδρώσει, να σκουπιστείτε διακριτικά με τα χαρτομάντιλα. Δεν είναι ντροπή.
6. Η πρώτη επαφή με το χώρο
Στο χώρο αναμονής, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι και ο χώρος του interview κοιτάξτε να βολευθείτε καλά. Καθίστε άνετα σε κάποια θέση που σε καμία περίπτωση δε βρίσκεται στην κεφαλή του τραπεζιού. Μια θέση ουδέτερη. Μια καλή επιλογή είναι στη μέση του τραπεζιού και όχι δίπλα στο τηλέφωνο. Εάν σας υποδείξουν που να καθίσετε τότε σας διευκολύνουν. Όσο χρόνο έχετε, περιεργαστείτε το χώρο. Δείτε βραβεία, μετάλλια, πτυχία, περγαμηνές και ότι άλλο υπάρχει. Τα βάλανε εκεί για να τα δείτε. Αλλιώς θα τα είχανε στο μπαούλο. Βρείτε κοινά σημεία με τα ενδιαφέροντα σας. Μπορεί να το χρησιμοποιήσετε στη συζήτηση. Για παράδειγμα φωτογραφίες και μετάλλια από κάποιο άθλημα το οποίο κάνατε συστηματικά ή κάνετε ακόμα και σήμερα. Προσπαθήστε να συλλέξετε στοιχεία που ενδεχομένως να σας χρειαστούν. Ποτέ δεν ξέρεις…
7. Η πρώτη επαφή με τον υπεύθυνο προσωπικού
Μόλις ο/η υπεύθυνος κάνει την είσοδο του στον χώρο που βρίσκεστε, σηκωθείτε ήρεμα, δώστε το χέρι σας και σφίξετε απαλά, κοιτάξτε τον στα μάτια με χαμόγελο και επιβεβαιώστε ότι και εσείς χαρήκατε πολύ. Το χέρι να μην το δώστε ξεψυχισμένα και υποτονικά αλλά ούτε να του σπάσετε τα δάχτυλα. Ήπια αλλά πειθαρχημένα και με λίγη δύναμη. Αποφύγετε να κάνετε θόρυβο από το σύρσιμο της καρέκλας όταν σηκωθείτε. Για το λόγο αυτό, όσο είστε σε αναμονή, αφήστε περιθώριο μεταξύ καρέκλας και τραπεζιού / γραφείου ώστε να μπορείτε εύκολα και χαλαρά να σηκωθείτε για τη χειραψία. Κοιτάξτε στα μάτια με αυτοπεποίθηση και χαμογελάστε ζωηρά. Η πρώτη εντύπωση που θα δώσετε στην αρχή είναι και η πιο σημαντική. Τα πρώτα 10 δευτερόλεπτα πρέπει να δώσετε θετική αύρα. Να κοιτάξετε τον συνομιλητή σας στα μάτια και να χαμογελάσετε.
8. Ο Θεός μας έδωσε 2 αυτιά και ένα στόμα
Τουλάχιστον για τα πρώτα λεπτά της συζήτησης, να τηρήσετε την αναλογία 2 προς 1 στο ακούω – μιλάω. Φυσικά και απαντάμε σε ότι μας ρωτάνε αλλά δεν πλατειάζουμε. Πρέπει οπωσδήποτε να προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τον τύπο του ανθρώπου που είναι απέναντι μας. Μια μελέτη στο άρθρο «Τρόπος αντιμετώπισης διαφορετικών συνομιλητών» θα σας δώσει κάποια tips για να αξιολογήσετε τον συνομιλητή σας και να λειτουργήσετε ανάλογα. Εάν έχετε επιλογή, αφήστε τον να σας περιγράψει πρώτα εκείνος αυτό που θέλει από εσάς. Χαρτογραφείστε την εν λόγω θέση αλλά και τον συνομιλητή σας.
9. Εξωτερική παρουσίαση κατά την διάρκεια της κουβέντας
Πρέπει να είστε άνετοι αλλά και πειθαρχημένοι. Βοηθά πολύ κατά την διάρκεια της συζήτησης να έχετε μπροστά σας το βιογραφικό αλλά και να κρατάτε ένα στυλό. Δεν φαίνεται η αμηχανία σας. Εκτονώνεται στο στυλό. Τα δάχτυλα σας έχουν να κάνουν κάτι και δεν δείχνετε αμήχανος. Πίνετε τακτικά νερό ή καφέ. Κερδίζετε χρόνο για να σκεφτείτε και να απαντήσετε. Για τους άντρες, αποφεύγετε το «ξάπλωμα» στην καρέκλα γραφείου. Δεν είναι θέση που εμπνέει σεβασμό. Για τις γυναίκες, αποφύγετε το πιάσε – άσε των μαλλιών κατά την διάρκεια της κουβέντας. Εάν ο συνομιλητής είναι γυναίκα, πιθανόν να χάσετε πόντους. Τέλος αλλά πολύ σημαντικό, να έχετε κλείσει το κινητό σας.
10. Στην ουσία της κουβέντας
Δε λέμε ψέματα. Για το λόγο αυτό στο βιογραφικό μας γράφουμε την αλήθεια με ωραίο τρόπο, αλλά ως εκεί.
Δεν τα ξέρουμε όλα. Μη φοβηθείτε να πείτε όχι. Το 75% των εργασιακών γνώσεων αποκτάται τους 6 πρώτους μήνες.
Δεν τα κάνουμε όλα. Έχουμε μια σχετική εξειδίκευση η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε αρκετούς τομείς αλλά όχι σε όλους.
Δεν είμαστε σκλάβοι. Ναι, είμαστε ευέλικτοι στο ωράριο. Ναι, θα χρειαστεί να δουλέψουμε παραπάνω εφόσον μας χρειάζεται η εταιρεία αλλά υπάρχουν κανόνες, σπίτι και οικογένεια που επίσης απαιτούν χρόνο.
Για τις κυρίες, μην αρνηθείτε ποτέ ότι θέλετε να κάνετε οικογένεια ή παιδί. Εάν θέλετε και ερωτηθείτε, να το πείτε. Δεν είναι κριτήριο για να σας πάρουν ή να σας απορρίψουν. Εάν μια εταιρεία σκέφτεται κατά αυτόν τον τρόπο, να μην κάνετε τον κόπο να ξαναπεράσετε ούτε απ’ έξω. Οι υγιείς εταιρείες θέλουν υγιείς ανθρώπους με φυσιολογική και ανθρώπινη ζωή. Μην το ξεχνάτε αυτό ποτέ.
Να είστε έτοιμοι να δώσετε budget. Πολλές εταιρείες ρωτάνε τον υποψήφιο για τις οικονομικές του απαιτήσεις. Ναι, να πείτε τι θέλετε με θάρρος. Εάν αυτό που σας προσφέρουν είναι κοντά στις ανάγκες σας, τότε θα βρεθεί λύση. Εάν προσφέρουν ποσό πολύ μακριά από το budget σας, μάλλον δεν τους αξίζετε… Οι εταιρείες με σωστό management ψωνίζουν από τα ακριβά ράφια απλά μετά ζητάνε κάτι καλύτερο στην τιμή. Με λίγα λόγια, στον δεύτερο γύρο περνάνε υποψήφιοι που δηλώνουν «καλό» budget και όχι υποψήφιοι με χαμηλό ή καθόλου budget.
Να μην πλατειάζετε. Να απαντάτε περιγραφικά, όχι μονολεκτικά αλλά χωρίς να γίνεστε κουραστικοί. Πάντα στην ουσία, αλλά με ένα ελαφρύ περιτύλιγμα.
Μην κατηγορήσετε ποτέ προηγούμενο εργοδότη. Μιλάμε πάντα με σεβασμό για τις εταιρείες και τους ανθρώπους που έχουμε συνεργαστεί. Πρέπει να αποδείξουμε ότι το επίπεδο μας είναι υψηλό. Εάν σήμερα κατηγορείς τους πρώην, αύριο θα κατηγορήσεις τους νυν. Αυτό οι νυν το γνωρίζουνε.
11. Αποχαιρετισμός
Θα σας πει ο συνομιλητής πότε τελείωσε η συζήτηση και όχι εσείς. Θα σηκωθείτε πάλι ήπια αλλά πειθαρχημένα και θα χαιρετήσετε με χαμόγελο και τρόπο σαν να έχετε πάρει τη δουλειά και να ξεκινάτε από Δευτέρα. Πρέπει φεύγοντας να αφήσετε πάλι την θετική σας αύρα. Πολλοί υποψήφιοι φεύγουν με τα μούτρα κατεβασμένα γιατί πιστεύουν ότι τα πήγανε τραγικά και χάσανε τη δουλεία. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις δεν ισχύει οπότε καλύτερα να αφήσετε τους αρμόδιους να αποφασίσουν για αυτό. Είναι κρίμα να χαλάσεις την εικόνα σου φεύγοντας, επειδή θεώρησες ότι τα πήγες άσχημα. Χαμόγελο και στην αναχώρησή σας λοιπόν.
Κάθε συνέντευξη είναι διαφορετική
Οι παραπάνω συμβουλές μπορούν να εφαρμοστούν στην συντριπτική πλειοψηφία των συνεντεύξεων. Παρόλα αυτά, οφείλετε πάντα να έχετε διάκριση. Να μπορείτε να κρίνετε εσείς πώς θα προβάλετε κάποια χαρακτηρίστηκα του χαρακτήρα σας και πως ενδεχομένως κάποια άλλα απλώς θα τα αναφέρετε. Σας προτείνω, εάν έχετε την αίσθηση ότι σας λείπει εμπειρία στα interview, να πάτε, εάν είναι φυσικά εφικτό, σε κάποιες θέσεις που σας είναι αδιάφορες ώστε να εφαρμόσετε κάποιες τεχνικές στην πράξη. Κατά κάποιο τρόπο να «κάψετε» κάποιες συνεντεύξεις. Η αντιμετώπιση και η διαχείριση της συνέντευξης από εσάς δεν θα πρέπει να είναι ως κάτι μοναδικό. Πρέπει να είστε ο εαυτός σας. Αρέσει δεν αρέσει, τον εαυτό σας πρέπει να παρουσιάσετε.
Ο τίτλος μόνο… πιασάρικος δεν είναι. Την τελευταία φορά που βγήκα στην αγορά εργασίας, κατάφερα μελετώντας και εκτελώντας τις παραπάνω τακτικές να μετατρέψω το άγχος που προκαλεί η αναζήτηση εργασίας σε… θρίαμβο. Δέχτηκα 3 προτάσεις από τις 4 εταιρίες που μου πήραν συνέντευξη. Αν σκεφτείτε ότι πρόκειται για άλλες εποχές θα συμφωνήσω εν μέρει. Όταν όμως σας δοθεί η ευκαιρία, δοκιμάστε όσα διαβάσατε και σίγουρα θα αυξήσετε τις πιθανότητες επιτυχίας.