Πριν μιλήσουμε για τα κριτήρια στη λήψη αποφάσεων, θα ήθελα να κάνω δύο παρατηρήσεις. Πρώτον, κανείς άνθρωπος όταν αποφασίζει κάτι δεν πιστεύει πως κάνει λάθος. Απλούστατα, αν πίστευε κάτι τέτοιο, δε θα αποφάσιζε έτσι. Το συμπέρασμα είναι πως την ώρα που αποφασίζουμε, όλοι πιστεύουμε πως πράττουμε το σωστό. Η δεύτερη παρατήρηση λέει πως ακόμη και το να μην αποφασίζουμε κάτι, ουσιαστικά είναι μία… απόφαση.
Κριτήρια στη Λήψη Αποφάσεων:
1. Ποτέ μην αποφασίζετε κάτι εν θερμώ.
Είτε πρόκειται για άκρατο ενθουσιασμό, είτε για μέγιστη απογοήτευση, οι αποφάσεις θέλουν ψυχραιμία. Ο θυμός δεν υπήρξε ποτέ καλός σύμβουλος.
2. Μυαλό ή Καρδιά;
Μόνο οι μάγοι δίνουν μαγικές συνταγές. Στο ερώτημα αυτό η απάντηση είναι: ισορροπία μεταξύ συναισθημάτων και λογικής. Απλώς να θυμάστε πως υπάρχει τρόπος να είμαστε «κύριοι» των συναισθημάτων και της λογικής μας και όχι δούλοι τους.
3. Κόστος Ευκαιρίας.
Κάθε φορά που αποφασίζουμε κάτι, δεν αποφασίζουμε κάτι άλλο. Αυτό το κόστος (του άλλου που δεν κάνουμε) με απλά λόγια ονομάζεται στα οικονομικά κόστος ευκαιρίας. Εφόσον μπορείτε να το «μετρήσετε», καλό είναι να το λαμβάνετε σοβαρά υπόψη σας.
4. Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί αν αποφασίσω το Χ ή Ψ; Είμαι ικανός να αντέξω αυτό το τίμημα;.
Προσοχή γιατί αυτό έγινε μόδα στα χέρια άσχετων επικοινωνιολόγων. Δεν πρόκειται για την εφαρμογή της κινδυνολογίας. Είναι μία από τις σοβαρότερες μεθόδους από τη σύγχρονη μέτρηση της έννοιας του ρίσκου μέχρι τη διάσωση – διαπραγμάτευση ομήρων.
5. Αγνοείστε επιδεικτικά τις στατιστικές.
Οι στατιστικές μετρούν πράγματα που έχουν συμβεί και όχι πράγματα που μπορεί να συμβούν. Δε λέω αγνοήστε βιωματικές εμπειρίες. Ίσα – ίσα, το αντίθετο. Είναι άλλο η βαθύτατη μελέτη του παρελθόντος και άλλο οι στατιστικές. Για να το καταλάβετε σκεφθείτε τα εξής:
α) Αυτά που μάθαμε μόνοι μας τα θυμόμαστε ακόμα.
β) Μη διασχίζεις ποτέ ένα ποτάμι με μέσο βάθος ενός μέτρου!!!!
6. Αποφασίστε με γνώμονα του ποιος είναι ο τελικός σας σκοπός.
Οφείλω να έχω ξεκάθαρη εικόνα για το που θέλω να πάω! Με κάθε λεπτομέρεια. Αν αυτό το έχω κατά νου τα υπόλοιπα έρχονται ακόμη και στην πορεία. Το αντίστροφο είναι καταστροφικό… Φανταστείτε ότι μπήκατε σε ένα ταξί και λέτε στον οδηγό «πηγαίνετε με κάπου στα βόρεια, δεν ξέρω ακριβώς που, θα το βρούμε στο δρόμο”. Το αποτέλεσμα; Άπειρος χαμένος χρόνος και ταλαιπωρία.
7. Να λες «όχι» όταν το «ναι» κάνει καλό μόνο σε εσένα και όχι στον άλλον.
Από τα πιο αγαπημένα μου κριτήρια. Θέλει θάρρος, ευθυκρισία και αρκετή γενναιοδωρία σίγουρα. Όμως αποφάσεις που αδικούν ή κάνουν καλό μόνο σε σένα, είναι βέβαιο -και μη τα βάζετε με το σύμπαν- ότι μεσομακροπρόθεσμα θα σας γυρίσουν σαν μπούμερανγκ.
8. Απόφαση από Δράση και όχι από Αντίδραση.
Μία απόφαση στηριζόμενη σε αντίδραση, μας καθιστά ανόητους. Η αντίδραση σπάνια φέρνει θετικά αποτελέσματα, κυρίως γιατί δεν έχει στοιχεία δημιουργικότητας και δικής μας πρωτοβουλίας. Είναι απλό «αντιδρούμε σε κάτι, σε κάποιον». Το θέμα είναι να είσαι δραστήριος. Έχετε δει πουθενά τη λέξη… αντιδραστήριος; Φέρτε στο μυαλό σας κάποιον που θα τον λέγατε έτσι!
Μεθοδικά και συγκροτημένα παίρνω την κατάσταση στα χέρια μου. Ας ασχοληθώ με όλα όσα μπορώ εγώ να επηρεάσω και σε αυτά να γίνω εξαιρετικός. «Δράστε για κάτι, με κάποιον»… Θα γίνεται καλύτεροι.
9. Προσοχή στη χρονική στιγμή.
Αναφέρομαι στη «συγχρονικότητα», γνωστή και ως timing (και όχι στον «συγχρονισμό»). Η συγχρονικότητα είναι ο τρόπος του Θεού να παραμένει ανώνυμος. Επειδή όμως δεν μπορούμε στις κρίσιμες αποφάσεις μας να επικαλούμαστε μόνιμα το Θεό, καλό θα ήταν να εξετάζουμε ορθά και να μεγαλώνουμε τη χρονική μας ματιά. Τολμήστε να δείτε το μέλλον σας, είτε πρόκειται για μία δουλειά, είτε για το σύντροφό σας. Σίγουρα θα δείτε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα για να αποφασίσετε.
10. «Τα παπούτσια είναι δικά σας».
Το να ρωτάτε δεξιά και αριστερά άσκοπα για ένα θέμα σίγουρα δε θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε. Εάν θέλετε ένα ωραίο γάμο ρωτήστε και συμβουλευτείτε μία ευτυχισμένη οικογένεια, μία μακροχρόνια υγιή σχέση. Εάν θέλετε έναν ωραίο… χωρισμό ρωτήστε όσους έχουν χωρίσει αρκετές φορές. Η αντίστροφη σειρά θέλει προσοχή αν και μπορεί υπό κάποιες συνθήκες να είναι και εποικοδομητική. Σε κάθε περίπτωση, αποφασίστε με τα δικά σας κριτήρια και όχι με των άλλων.
Κλείνοντας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την παρακάτω σκέψη: Είμαστε οι πράξεις μας και οι επιλογές μας. Για αυτό καλό θα ήταν, όταν αποφασίζουμε για κάτι, να προσπαθούμε πρωτίστως να γινόμαστε χρήσιμοι και όχι απαραίτητα αρεστοί.